گـر آمــدنـم بـه مـن بـُدی ، نـامَـدَمی
ور نـیز شدن بـه مـن بـُدی ، کی شدمی
بـهْ زان نـبـُدی کـه انـدریـن دیْـرِ خـراب
نـه آمــدمـی ، نـه شـدمـی ، نـه بـُدَمـی
خـیام
هــان کـوزه گـرا بپــای اگـر هـشــیـاری
تــا چــنـد کـُنی بـر گـِل مـردم خــواری
انگـشــت فـــریــدون و کــف کیــخسـرو
بـر چـرخ نهــاده ای چـه می پــنـداری
خیـام
آن را که نـظر به سـوی هر کـس باشـد
در دیـــدهٔ صـاحبنظران خــس باشـد
قـاضی به دو شـاهد بدهـد فـتوی شـرع
در مـذهب عــشـق شــاهدی بـس باشـد
سعدی
بـرخــیـز و مــخـور غــم جـهـــان گـذران
بـنـشــیـن و دمــی بـه شــادمــانـی گـذران
در طــبـع جـهــــان اگـر وفــــایـی بـودی
نـوبــت بتـو خــود نیــــامــدی از دگـران
خـیام
گـفـتـم چـشـمـم ، گـفـت بــِراهــش می دار
گـفـتـم جگـرم ، گـفـت پـُـر آهــش می دار
گـفـتـم کـه دلـم ، گـفـت چـه داری در دل؟
گـفـتـم غــم تـو ، گـفـت نگــاهـش می دار
ابوسعید ابوالخیر
آن قـصر که جـمشیـد در او جــام گرفـت
آهـــو بـچـه کــرد و شـــیـر آرام گرفـت
بـهـرام کـه گـور می گرفـتی هـمه عـمر
دیـدی کـه چگونـه گـور بـهـرام گرفـت
خـیام
ای بـس که شکست و بـاز بـستـم تـوبـه
فـریـــاد هـمی کـنـد ز دسـتـم تـوبـه
دیـروز بـه تـوبـه‌ای شکستـم ســاغر
امـروز بـه سـاغری شکستـم تـوبـه
سلمان ساوجی
عــشـقـــا تـو در آتــش نهـــادی مــا را
درهـــای بــلا هــمـه گــشـــادی مــا را
صـبـرا بـه تـو در گـریختـم تـا چکـنی
تـو نـیـز به دسـت هـجـر دادی مــا را
سـنایی
می خـوردن و گرد نـیکـوان گردیـدن
بـه زانکـه بـزرق زاهــدی ورزیـدن
گرعـاشق و مـست دوزخی خواهـد بـود
پـس روی بـهـشـت کـس نخواهــد دیـدن
خـیام
ای آنکـه ز عــشـق تــو مـرا نـیسـت قــرار
زیـن بـیـش بـدسـت غـصه خــاطر مـسپــار
بـر هر بـد و نـیک پـرتـو انـداز چـو مــهـر
بـر ناخوش و خوش گذر تو چون باد بهــار
میر رضی آرتیمـانی
زندگینامه میر رضی الدین آرتیمانی را در ادامه مطلب بخوانید
ایــن قـــافلۀ عــمـر عــجـب مـیگذرد
دریــــاب دمـی کـه با طــرب مـیگذرد
ســاقی غـم فـردای حـریفان چه خوری
پــیش آر پـــیالـه را کـه شـــب مـیگذرد
خیام
زان پـــیـش کـه نــام تــو زعــــالـم بـرود
مـی خـور کـه چو مـی بدل رسد غــم بـرود
بـگشــــای سـر زلــــف بـتی بــنـد به بــنـد
زان پــیـش کـه بــنـد بــنـدت از هــم بـرود
خیام
کــاریـز درون جـان تـو می بـایـد
کـز عـاریـه ها تـُرا دری نـگشـایـد
یک کـوزه ی آب در مـیـان خـانـه
بـه زان جـویی کـه از بـرون مـی آیـد
سنائی
کاریز = قنات
بـرگیـر شـــراب طـرب انگیـز و بیـا
پـنهــان ز رقیـب سـفله بـستیـز و بیـا
مشنو سخن خـصم که بنشیـن و مـرو
خـیام اگـر زبـاده مستی خوش باش
با ماهـرخی اگر نشستی خوش باش
چون عاقبت کـار جهان نیستی اسـت
انگار که نیستی چو هستی خوش باش
خیام
نـاخورده شـراب وصــل مـستـی کـم کـن
بـا زلــــف بـتـــان دراز دســتـی کـم کـن
بـت را چه گـنه تو بـت پرسـتـی کـم کـن
ابوسعید ابوالخیر
بـاز آ بـاز آ هـر آنچه هـستی بـاز آ
گـر کـافر و گـبر و بـت‌پرستی بـاز آ
ایـن درگـه مـا درگـه نومیـدی نیست
صـد بـار اگـر تـوبه شـکـستی بـاز آ
ابوسعید ابوالخیر
چندان بخــــورم شــــــراب کـاین بـوی شــراب
آیـــــد ز تــراب چـــــون روم زیــــــر تـــراب
گر بر سر خــــــاک مـن رسد مخمــــــــــوری
از بوی شـــــراب من شــــــود مست و خراب
خـیام
ای دل چـو زمــــانـه می کنـد غـمـنــاکـت
نــاگـــه بـــرود ز تـــن روان ِ پـــاکـت
بر سـبزه نشین و خوش بـزی روزی چنـد
زان پــیش که ســبزه بـردمــد از خــاکـت
خیام
در راه ِ طـلب عـاقـل و دیـوانـه یکی اسـت
در شـیوۀ عشق خویش و بیگانه یکی اسـت
آنـرا که شـراب وصل جـانـان دادنـد
در مـذهـب او کعبه و بـتخانه یکی اسـت
مولانا
مـی خـوردن و شـاد بودن آیین مـنست
فـارغ بودن ز کـفر و دیـن دین مـنست
گـفتم به عـروس دَهـر کـابین تو چیست
گـفـتــا دل خـُـرم تـو کـابین مـنست
خیام
تـا چـند حـدیـث پـنج و چـار ای ســاقی
مشکل چه یکی چه صـد هزار ای ســاقی
خــاکیـم همه چــنگ بـســاز ای ســاقی
بـــادیـم هـمه بـــاده بـیـــار ای ســاقی
خیام
زان کوزه می که نیست در وی ضرری
پـر کـن قــدحی بخور بـمـن ده دگـری
زان پـیشتـر ای صـنم کـه در رهگـذری
خـاک مـن و تـو کـوزه کـند کـوزه گری
خیام
امشب زغـمت میان خون خواهم خفت
وز بـستـر عـافـیت بـرون خواهم خفت
بـاور نکـنی خـیـال خـود را بـفرســت
تا در نگرد که بی تو چون خواهم خفت
حافظ
مــاییم و مـی و مـطرب و ایـن کـنـج خـراب
جـان و دل و جـام و جـامه در رهن شــراب
فــارغ ز امـیـــد رحــمـت و بــیـم عــذاب
آزاد ز خـــاک و بــــاد و از آتـــش و آب
خـیـام
هـر سـاعـتم اندرون بجـوشـد خـون را
واگهـی نـیـسـت مـردم بـیــرون را
الا مگـر آنکـه روی لـیـلـی دیــد اسـت
دانــد که چه درد میکشـد مـجـنـون را
سـعـدی
گویند کسان بهشت با حـور خـوش است
مـن میگویم که آب انـگور خـوش است
این نـقـد بگیرو دست از آن نسیه بـدار
کـاواز دهل شنیدن از دور خـوش است
خـیام
تـا زهـره و مـه در آسـمـان گــشـت پـدیـد
بـهـتـر ز مـی نـــاب کـسی هــیـچ نـدیـد
مـن در عـجـبـم ز مـی فـروشــان کـایشـان
بــه زانکـه فـروشـند چـه خـواهـند خـریـد
خـیام
مـن بـی مــی نــاب زیـسـتـن نـتـوانـم
بـی بــاده کــشـیــد بــار تــن نـتـوانـم
مـن بـنـده آن دمـم کـه سـاقی گــویــد
یـک جـام دگـر بـگیـر و مـن نـتـوانـم
خیام
